“Gemeenten: zet je deur open voor ideeën!”

Wat met een mailtje en belletje van een afvalrapende inwoner begon, leidde in Nuenen tot een burgerbeweging. In een Facebook-groep liet Nuenenaar Joost Heijnen het aantal enthousiaste opruimers gestaag groeien. Gesteund door de gemeente steken de leden graag hun handen uit de mouwen.  

“Tijdens de coronatijd ging ik meer thuiswerken en maakte ik dagelijks ommetjes. Toen viel me op hoeveel zwerfafval er lag langs fietspaden, in bermen en het bos. Van blikjes tot flesjes en van snoepwikkels tot peuken”, vertelt Joost. “Tijdens mijn wandelingen ging ik dat afval oprapen. Ik wist ook mijn vrienden Marc en Jorijn te besmetten met het opruimvirus.” 

Niet mijn afval, wel mijn dorp 

“We denken er alle drie hetzelfde over: het is niet mijn afval, maar wel mijn dorp. Nuenen is prachtig en dat houden we graag zo. We vroegen ons af wat de gemeente nou precies doet aan zwerfafval. En of we samen konden optrekken. Ik tweette eerst een oproepje naar de gemeente en stuurde daarna een mailtje. Zo kwam ik in contact met Elma van Keulen, die verantwoordelijk is voor het thema zwerfafval binnen de gemeente. Na een belletje waren Marc, Jorijn en ik welkom op het gemeentehuis. Bij een kopje koffie concludeerden we dat er mooie manieren van samenwerken te verzinnen zijn. En dat de timing goed was, met de Landelijke Opschoondag in maart voor de deur. Wij gingen Nuenen mobiliseren en de gemeente ging ons faciliteren.”

Groeiende Facebook-groep 

“We zijn toen letterlijk het dorp ingetrokken om bewoners, winkeliers en verenigingen aan te spreken. Met een artikel in de lokale krant zorgden we voor zichtbaarheid en bij onze Facebook-groep kon iedereen zich eenvoudig aansluiten. De gemeente beloofde alle afvalrapers uit te rusten met setjes grijpers, afvalzakken en handschoenen.” Lachend: “Ze waren wat verrast dat het storm liep. Binnen no time sloten 250 Nuenenaren zich aan en was de gemeente door haar voorraad heen.” De Landelijke Opschoondag in Nuenen werd een groot succes. Joost vervolgt: “Zelfs na die dag groeide het aantal enthousiaste afvalrapers door. Inmiddels heeft onze Facebook-groep zo’n 355 behoorlijk actieve leden. En we hebben plannen genoeg om ons initiatief nog groter te maken.” 

1.500 kilometer groengelopen

 “Inmiddels hebben we al meer ondernomen met de gemeente. Zo maakten we in juli een compleet recreatiegebied afvalvrij en in oktober hielden we een opschoondag waar ook wethouders aan deelnamen. Onze afvalrapers houden hun rondjes bij met de app Helemaal Groen. Via gps trekt die een groen streepje langs de route die je loopt. We hebben met z’n allen nu al zo’n 1.500 kilometer groengelopen. Geweldig, want een schoner Nuenen betekent een leefbaarder dorp, minder belasting voor het milieu én meer betrokkenheid tussen bewoners. Dit mes snijdt echt aan drie kanten. Heel fijn dat bij de gemeente de deur altijd voor ons openstaat. Een volgende stap is om kijken of wat bewoners doen, aansluit bij wat de gemeente aanpakt. Zodat we niets dubbel doen.” 

Tip voor andere gemeenten 

“Binnenkort bespreken we met de gemeente hoe we onze activiteiten goed kunnen afstemmen. Bijvoorbeeld dat bewoners de wijken beter schoonhouden met hulp van de gemeente en dat de gemeente op haar beurt meer werk maakt van de opritten, afritten en doorgangswegen.” Als tip hoe andere gemeenten kunnen omgaan met burgerinitiatieven, noemt Joost vooral alert zijn op enthousiasme onder bewoners: “Al beschikken gemeenten over een hele batterij ophaal- en schoonmaakdiensten, een schone omgeving blijft ook een verantwoordelijkheid van burgers. Maar die kun je niet afdwingen. Gebruik als gemeente dus elk vleugje enthousiasme en initiatief om op voort te bouwen. Maak het je inwoners makkelijk en zet je deur open voor goede ideeën!”