Petflesjes, wattenstaafjes en plastic zakjes zijn voorbeelden van plastic producten die helaas vaak op stranden en in zee terecht komen. De Europese Unie wil daarom de hoeveelheid wegwerpplastic verminderen en zo de plastic soep – het plastic afval in zee – tegengaan. Hiervoor heeft de Europese Commissie de Single Use Plastic-richtlijn (SUP) opgesteld.

Vanaf juli 2021 is de richtlijn ingevoerd in de regelgeving van alle EU-lidstaten. Dat wil zeggen dat alle EU-lidstaten de richtlijn moeten opnemen in hun wetgeving. De maatregelen in de SUP-richtlijn hebben betrekking op verloren vistuig en op kunststof wegwerpplastics, waaronder ook verschillende verpakkingen. De datum waarop een maatregel ingaat verschilt en ligt tussen 3 juli 2021 en 31 december 2024. 

De 10 meest gevonden wegwerpplastics op de stranden vormen samen 43% van het zwerfafval in zee. Vistuig nog eens 27%. (Bron: Impact assessment Single Use Plastics directive). 

Om welke producten gaat het?

De richtlijn richt zich op de tien plastic producten die het meest gevonden worden op de Europese stranden:

1.  Drankverpakkingen (inclusief dopjes en deksels)
2.  Filters van sigaretten 
3.  Wattenstaafjes
4.  Zakjes en wikkels
5.  Hygiëneproducten, zoals vochtige doekjes en maandverband
6.  Lichtgewicht draagtassen
7.  Bestek, borden, roerstaafjes en rietjes
8.  Bekers voor dranken
9.  Ballonnen en ballonnenstokjes
10. Verpakkingen voor take-away voedingsmiddelen

De belangrijkste maatregelen op een rij

• Vermindering van verbruik
  Ieder land moet een meetbare kwantitatieve vermindering van het gebruik van kunststofproducten voor eenmalig gebruik realiseren. Maatregelen zijn bijvoorbeeld het aanbieden van alternatieven voor deze producten op verkooppunten. Ook mogen producten uit de top tien niet gratis aan de consument worden aangeboden.
• Marktbeperking
  Landen kunnen verbieden dat kunststofproducten voor eenmalig gebruik in de handel worden gebracht. Zo komt er vanaf juli 2021 een verbod op plastic bordjes, bestek en rietjes.
• Doelstellingen voor gescheiden inzameling
  Minimaal 77 procent van alle plastic drinkflessen tot drie liter moet in 2025 worden ingezameld voor recycling. In 2030 moet dat minimaal negentig procent zijn. In Nederland wordt hiervoor statiegeld geïntroduceerd.
• Productontwerp
  Plastic flessen mogen alleen op de markt worden gebracht als de doppen na opening aan de verpakking bevestigd blijven. Ook moet er gebruik gemaakt worden van gerecycled materiaal.
• Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
  Producenten gaan meebetalen aan het opruimen van zwerfafval van de producten die onder de SUP-richtlijn vallen. Daarnaast betalen ze mee aan de kosten voor de bewustwordingsmaatregelen. 
• Markeringsvoorschriften en bewustmaking
  Eenmalige kunststofverpakkingen krijgen een opvallende, duidelijk leesbare en onuitwisbare markering om consumenten duidelijk te maken dat er kunststof in de verpakking zit, de verpakking in de afvalbak gegooid moet worden en met informatie over de negatieve effecten van zwerfafval op het milieu.

Wat betekent de SUP voor jouw bedrijf

Wil je meer informatie over wat de invoering van de SUP-richtlijn betekent voor bedrijven en verpakkingen? Neem dan een kijkje op de website van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. Op de website van het KIDV vind je ook een Beslisboom Single Use Plastics. Hiermee kun je voor verschillende verpakkingstypes beoordelen of deze onder de Single Use Plastics richtlijn vallen en of de verpakking voldoet aan de voorschriften uit de richtlijn. Er zijn beslisbomen voor bestek, drankverpakkingen en drankflessen, drinkbekers, houders van voedingsmiddelen, rietjes en zakjes of wikkels.