Zo blijven de Friese wateren schoon

Meer dan 2.000 vrijwilligers maakten tussen 2 en 9 oktober 2021 ruim 830 kilometer aan wateren schoon. Sommigen struinden langs de waterkant, anderen peddelden op hun sup of in een kajak. Een klein aantal viste met een magneet afval op of hees luchtflessen op de rug om onder de waterlijn afval te verzamelen. De buit? Van oude flessen tot lege voetballen en van oud puin tot fietswrakken. En: véél plastic, vertelt projectorganisator Lemke Statema. “Troep op straat verwaait en belandt – zeker in onze provincie – vaak in het water. En uiteindelijk ook in zee. Daar draagt het bij aan de plasticsoep en valt uiteen in onzichtbare microplastics, die worden opgenomen in de wereldwijde voedselketen. Dat is een groot probleem.” 

Verdubbeling van vrijwilligers 

Acht gemeenten, Wetterskip Fryslân en de Friese Milieu Federatie organiseren daarom de opruimactie Skjin Wetter. Het doel is in eerste plaats het vergroten van de kwaliteit van het oppervlaktewater. Maar ook: de Friezen bewust maken van de hoeveelheid afval die in het oppervlaktewater terechtkomt en wat de effecten hiervan zijn. Het schoonmaken door vrijwilligers van de Friese waterwegen begon in 2017 kleinschalig met de grachten van Franeker. 

Dat sloeg aan. Sindsdien verdubbelde elk jaar het aantal vrijwilligers dat meedoet. Inmiddels zijn het er meer dan 2.000. Lemke: “Het succes zit hem in de directe betrokkenheid van lokale clubs en verenigingen. Wij benaderen hen rechtstreeks, maken ze enthousiast. Zij mobiliseren vervolgens hun achterban.” Het is prachtig om te zien dat steeds meer Friezen bezig zijn met het opruimen van de eigen omgeving. Bij de opruimactie in oktober blijft het al lang niet meer. Lemke: “Afgelopen jaar organiseerde Skjin Wetter educatieve theaterlessen voor het voortgezet onderwijs. Leerlingen kregen op een interactieve en humoristische manier les over de gevolgen van zichtbare en onzichtbare verontreiniging van het oppervlaktewater.” 

Slagkracht vergroten 

Dit jaar wordt er van 8 tot en met 15 oktober opnieuw een Skjin Wetter opruimactie gehouden. De initiatiefnemers kunnen daarbij alle hulp gebruiken. Organisaties die mee willen doen, kunnen zich aanmelden via www.samenfryslanschoon.frl. Ze ontvangen dan van Skjin Wetter al het materiaal dat nodig is om op te ruimen. Van zakken tot grijpers. Lemke ziet dat aangesloten organisaties elkaar ook helpen. “Een supclub die sups beschikbaar stelt aan een school. Of een kanoverhuurder die de scouting helpt. Het opruimen verbindt. Inmiddels zijn twee nieuwe gemeenten aangehaakt. En we benaderen bedrijven rond het water, zoals havens en watersportbedrijven, om ook mee te doen.” Voor Skjin Wetter is de deelname van organisaties heel belangrijk. Zij zijn in staat om hun lokale achterban te mobiliseren voor dit goede doel. Die mensen nodigen dan ook weer mensen uit. “Als een olievlek”, lacht Lemke. “Zo wordt onze slagkracht steeds groter en kunnen we nog meer water schoonmaken. Het mooiste is als we uiteindelijk niks meer vinden.” 

Meer weten over hoe je een succesvolle regionale samenwerking opzet? Lees onze Kenniswijzer Zwerfafval: Een schone regio - Hoe bundel je de krachten?